کمپانی انویدیا (Nvidia) اعلام کرد که در تاریخ ۱۲ اکتبر (۲۰ مهر ماه ۱۴۰۱) کارت‌های گرافیک RTX سری ۴۰ و معماری Ada را عرضه خواهد کرد. همچنین اشاره شد که آغاز این عرضه با کارت‌های گرافیک Geforce RTX 4080 و RTX 4090 شروع می‌شود. معماری جدید انویدیا یعنی Ada دو سال پس از معماری پیشین با نام Nvidia Ampere معرفی شد.

 

تا کمی پیش‌تر ما اطلاعات مناسبی درباره‌ی انتظاراتمان از این محصولات داشتیم. حالا انویدیا با قرار دادن جزئیات بیش‌تر از این محصولات این شایعات را به واقعیت تبدیل کرد. با این وجود هنوز شایعات بسیار زیادی درباره کارت‌های گرافیک سری RTX 40 و معماری Ada وجود دارد. با این وجود حالا ما نظرات بسیار روشن‌تری درباره معماری Ada Lovelace داریم.

چه نکات بدیهی درباره کارت‌های جدید وجود دارد

ما می‌دانیم که RTX 4090 چه زمانی عرضه می‌شود و اگر کمپانی انویدیا از برنامه‌ای مشابه سال گذشته پیروی کند، می‌توان انتظار داشت که بقیه سری‌های RTX 40 در سال آینده عزضه خواهند شد.

 

مدل‌های ۱۲ و ۱۶ گیگابایتی کارت گرافیک RTX 4080 به احتمال زیاد در ماه نوامبر یا شاید حتی اواخر اکتبر، RTX 4070 در اوایل سال ۲۰۲۳ و RTX 4060 و RTX 4050 اواخر سال آینده وارد بازار خواهند شد. اول از همه باید به این نکته اشاره کرد که سه کارت گرافیک اول نسبتا دقیق معرفی شدند و تعداد کمی علامت سوال باقی مانده است.

این سوالات شامل اعداد ROP و کلاک VRAM می‌شوند. اما نباید انتظار تغییر بسیار زیاد را در آن‌ها داشت. اما سه کارت گرافیک دیگر پر هستند از حدس و گمان‌هایی که درستی آن‌ها دیر یا زود مشخص خواهند شد. ما می‌دانیم که انویدیا سرعت کلاک ۲.۵ تا ۲.۶ گیگاهرتز را روی RTX 4090 و RTX 3090 دارد.

به همین دلیل انتظار داریم که کلاک‌های مشابه‌ای را در سایر کارت‌های سری ۴۰ داشته باشیم. انویدیا دقیقا مشخص نکرده که کدام پردازنده‌های گرافیکی در کارت‌های مختلف استفاده می‌شوند و همچنین سخنی درباره اندازه دقیق قالب یا تعداد ترانزیستورها نگفت. البته بجز کارت گرافیک ۴۰۹۰ با تعداد ۷۶ میلیارد تراتزیستور.

انویدیا به احتمال بسیار زیاد در همه پردازنده‌های گرافیکی Ada و قطعا در کارت‌های گرافیک جدید خود از فرایند ۴ نانومتری استفاده خواهد کرد. با توجه به شایعات و اطلاعات موجود می‌توان به این نتیجه رسید که پردازنده گرافیکی Ada یک هیولا به حساب می‌آید.

اطلاعات نشان می‌دهند که اولویت انویدیا بازی کردن با گرافیک 4K است. اگر در حال حاضر از بهترین پردازنده‌های اینتل یا ای‌ام‌دی همچون Core i9 1200K یا Ryzen 7 5800X3D بر روی کامپیوتر خود استفاده می‌کنید به خوبی می‌دانید که این پردازنده‌ها روی گرافیک 1440p نیز محدود می‌شوند. به همین دلیل برای بازی با گرافیک 4K، دوباره به آپگرید نیاز خواهید داشت.

قدرت بسیار زیاد در پردازنده گرافیکی Ada

قابل توجه‌ترین تغییر در پردازنده‌های گرافیکی Ada، تعداد اس‌ام‌ها (Streaming Multiprocessor) نسبت به نسل فعلی آن یعنی آمپر خواهد بود. حتی اگر هیچ چیز دیگری در این نسل به طور قابل توجهی در معماری تغییر پیدا نکند، ما انتظار داریم که تفاوت زیادی در عملکرد آن ایجاد کند.

هسته‌های سایه‌زن GPU دارای ویژگی جدیدی به نام SER هستند که به ادعای انویدیا عملکرد کلی را تا ۲۵ درصد بهبود می‌بخشد و می‌تواند عملیات ره‌گیری پرتو (ری تریسینگ) را تا ۲۰۰ درصد بهبود ببخشد. در همین حال، هسته‌های ری تریسینگ (Ray Tracing) در سخت‌افزار تقاطع پرتو/مثلث (ray/triangle) دو برابر شده‌اند. به علاوه آنها چند ترفند جدید دیگر هم در نظر گرفته‌اند.

موتور Opacity Micromap (OMM) ردیابی پرتوهای بسیار سریع‌تری را برای سطوح شفاف مانند شاخ و برگ، ذرات و نرده‌ها فعال می‌کند. موتور Displaced Micro-Mesh (DMM) از سوی دیگر، تولید ساختار سلسله مراتب حجم محدود (BVH) را بهینه می کند و انویدیا ادعا می‌کند که می‌تواند BVH را تا ۱۰ برابر سریعتر ایجاد کند در حالی که از ۲۰ برابر (۵ درصد) حافظه کمتر برای ذخیره سازی BVH استفاده می‌کند. این ویژگی‌ها در کنار یکدیگر موفق شدند تا پردازنده‌های گرافیکی Ada Lovelace را قادر به ارائه یک جهش نسلی عظیم در عملکرد کنند.